„Niektórzy myślą że w piłkę nożną gra się nogami.
To ci sami którzy myślą, że w szachy gra się rękami”
INNOWACYJNA METODA TRENINGU INDYWIDUALNEGO UKIERUNKOWANA NA ROZWÓJ SAMOŚWIADOMOŚCI ZAWODNIKA
Co można uzyskać poprzez szkolenie?
Po realizacji projektu, etap szkoleniowy w GLKS WILKOWICE i FK FOTBAL TRINEC został ukształtowany przez wymianę doświadczeń pomiędzy trenerami i zawodnikami obu klubów. Od teraz plan szkolenia, przez który przechodził będzie każdy zawodnik, rozpoczynający swoją przygodę z piłką nożną, zostanie ukształtowany poprzez połączenie i dostosowanie do lokalnych warunków, a także planu treningowego wykorzystywanego w Holandii, Hiszpanii i Niemczech. Wielokrotnie, podczas realizacji procesu szkoleniowego, władze klubu prowadziły analizy w czym wyróżniać się będzie zawodnik kończący edukacje sportową w najmłodszych grupach szkoleniowych. Czy lepiej jest szkolić jednostki, indywidualności czy rozwijać zespoły.
Długofalowe szkolenie ma doprowadzić do sytuacji, w której zawodnik przede wszystkim będzie rozumiał grę, dużo obserwował i zbierał informacje, które pozwolą na podjęcie skutecznej decyzji. Zawodnicy powinni być szkoleni w środowisku gier, które pozwalają im na odkrycie różnych rozwiązań i decyzji. Piłka nożna jest grą bardzo dynamiczną, dlatego zawodnicy muszą decydować szybko i skutecznie. Szkolenie powinno uruchomić u zawodników mechanizmy rozwijające ich inteligencję na boisku – mechanizm decyzji, mechanizm percepcji i oczywiście wykonania. Mając również na uwadze, iż piłkarze na wysokim poziomie najwięcej dystansu przebiegają bez piłki, należy rozwijać zawodnika „z piłką i bez piłki” w różnych sytuacjach meczowych.
Plan szkolenia został podzielony według kryterium rozumienia gry, a jego struktura jest stworzona na wzór modelu szkolnego, czyli szkolenia w oparciu o okresy sensytywne.
Zawartości treningowe techniczno-taktyczne musza zostać podzielone według wszystkich faz występujących w meczach, czyli – faza ataku, faza obrony i fazy przejściowe. Jednocześnie muszą być dostosowane do wieku zawodnika.
W jaki sposób można uzyskać odpowiednie efekty szkoleniowe?
Zadaniem trenerów jest analiza gry zawodników poprzez ocenę w jaki sposób postrzegają sytuację na boisku, w której się znajdują, jak zbierają informację o partnerach, przeciwnikach i przestrzeni na boisku. Jednocześnie zawodnik w procesie szkolenia powinien również zbierać informacje ze wszystkich stref percepcji oraz posiadać umiejętność obserwacji z piłką i bez piłki oraz w chwili podania piłki i przed jej przyjęciem. Podczas nauczania zawodnik rozwijać powinien wszystkie trzy mechanizmy występujące w piłce nożnej:
– mechanizm percepcji,
– mechanizm decyzji,
– mechanizm wykonania.
Struktura rzeczowa treningu w procesie długofalowym.
Zawodnik przygotowany do gry na najwyższym poziomie powinien być edukowany poprzez wszystkie obszary struktury rzeczowej treningu z dostosowanymi do wieku zawartościami treningowymi.
Obszar techniczno–taktyczny
Obszar techniczno-taktyczny w planie szkoleniowym powinien być zamknięty w czterech słowach, które przenikają przez każdą kategorię wiekową:
sytuacja – decyzja – wykonanie – percepcja.
Rozumienie gry
- statystycznie: 95% stratpiłki wynika nie z powodów błędów technicznych, lecz z powodu błędnej decyzji
Realność środków treningowych
- Decyzja
- Kierunek ataku
- Przestrzeń
- Przeciwnik
- Fazyprzejściowe
- Presja czasu
Percepcja
Poziomy percepcji mają pomóc trenerom oraz zawodnikom, w lepszym zrozumieniu zawartości. Należy analizować i opisywać percepcję z innego punktu widzenia, z innej perspektywy. Należy tłumaczyć czego chce się nauczyć zawodnika realizując dany temat i jakie wymagania pod kątem relacji stawia się przed nim. Poziomy percepcji powinny być rozpatrywane ze względu na udział i relację między sobą, następujących elementów:
− Ja, czyli zawodnik, który jest centrum całego procesu Percepcyjnego.
− Piłka.
− Przestrzeń.
− Partner z piłką.
− Parter / Partnerzy bez piłki.
− Przeciwnik / Przeciwnicy.
Cała koncepcja bazuje na głównym założeniu, ułożenia poziomów percepcyjnych od najmniej do najbardziej wymagających, ze względu na złożoność. Na złożoność składa się ilość elementów, które zawodnik umie postrzegać i co najważniejsze wyciągać z nich wnioski, na bazie których świadomie podejmuje decyzje, wykorzystywane później w grze.
„Někteří si myslí, že fotbal se hraje nohami.
Jsou to ti samí, kteří si myslí, že šachy se hrají rukama.”
INOVATIVNÍ METODA INDIVIDUÁLNÍHO TRÉNINKU NASMĚROVÁNÁ NA ROZVOJ SEBEVĚDOMÍ ZÁVODNÍKA
Co je možné získat prostřednictvím školení?
Po realizaci projektu etapa školení v GLKS WILKOWICE a FK FOTBAL TŘINEC probíhala ve formě výměny zkušeností mezi trenéry a závodníky obou klubů. V současnosti už bude plán školení, kterému bude podrobený každý závodník začínající své dobrodružství s fotbalem, založen na přepojení a přizpůsobení místním podmínkám, a taky k tréninkovému plánu používanému v Nizozemsku, Španělsku a Německu. V průběhu realizace školicího procesu vedení klubu mnohokrát provedlo analýzy, v čem bude vynikat závodník, který končí sportovní vzdělávání v mladších školicích skupinách. Rozebíralo se, je-li vhodnější školit jednotlivce, individuality nebo rozvíjet týmy.
Dlouhodobé školení má vytvořit situace, ve kterých bude závodník především rozumět hře, mnoho pozorovat a sbírat informace, které mu umožní zvolit správné a účinné rozhodnutí. Závodníci by měli být školení prostřednictvím hry, která jim umožní najít různá řešení a rozhodnutí. Fotbal je velmi dynamickou hrou, z tohoto důvodu se závodníci musí rozhodovat rychle a účinně. Školení by mělo u závodníků spustit mechanismy, které rozvíjejí jejich inteligenci na hřišti: mechanismus rozhodování, mechanismus percepce a samozřejmě realizace. Majíc na zřeteli, že fotbalisté na vysoké úrovni překonávají největší vzdálenosti bez míče, je třeba rozvíjet závodníka „s míčem a bez míče” v různých situacích, které se vyskytují během utkání.
Plán školení byl rozdělen podle kritéria porozumění hře a jeho struktura je vytvořená v souladu se školním modelem, teda na základě sensitivních období.
Technicko-taktické obsahy tréninků musí být roztříděny podle všech fází vyskytujících se během utkání, teda: fáze útoku, fáze obrany a přechodné fáze. Současně musejí být přizpůsobeny věku závodníka.
Jakým způsobem je možné dosáhnout vhodné výsledky školení?
Úkolem trenérů je analyzovat hru závodníků prostřednictvím hodnocení, jak vnímají situace na hřišti, ve kterých se nacházejí, jak sbírají informace o partnerech, protivnících a prostoru na hřišti. Současně by závodník v procesu školení měl sbírat informace ze všech zón percepce a být schopný pozorovat s míčem a bez míče, a také v okamžiku podání míče a před jeho přijmutím. Během školení by měl závodník rozvíjet všechny tři mechanismy, které se vyskytují ve fotbalu:
– mechanismus percepce,
– mechanismus rozhodování,
– mechanismus realizace.
Věcná struktura tréninku v dlouhodobém procesu.
Závodník připraven ke hře na nejvyšší úrovni by měl být vzděláván prostřednictvím věcné struktury tréninku s tréninkovými obsahy přizpůsobenými věku.
Technicko–taktická oblast
Technicko-taktická oblast v školicím plánu by měla být omezená na čtyři slova, které se vztahují na každou věkovou kategorii:
situace – rozhodnutí – realizace – percepce.
Rozumění hře
- statisticky: 95 %ztrát míče není způsobených technickými chybami, ale nesprávnými rozhodnutími
Skutečnost tréninkových prostředků
- Rozhodnutí
- Směr útoku
- Prostor
- Protivník
- Přechodné fáze
- Časová tíseň
Percepce
Úrovně percepce mají pomoct trenérům a závodníkům lepé pochopit obsah. Je třeba analyzovat a popisovat percepci z jiného pohledu a jiné perspektivy. Je potřebné vysvětlit, co je potřeba naučit závodníka prostřednictvím realizace daného tématu a jaké požadavky, týkající se vztahů, má zvládnout. Úrovně percepce by měly být rozebírány vzhledem na účast a vzájemné vztahy následujících prvků:
− já, teda závodník, který je centrem celého percepčního procesu,
− míč,
− prostor,
− partner s míčem,
− parter / partneři bez míče,
− protivník / protivníci.
Celá koncepce je založená na hlavním předpokladu, uspořádání úrovní percepce od nejméně náročné po nejnáročnější, vzhledem na složitost. Složitost závisí od počtu prvků, které si závodník umí všímat a, co je nejdůležitější, vyvodit z nich závěry, na základě kterých se vědomě rozhoduje a později to využívá ve hře.
